Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί (Ματθ. 23). Ο μεγαλύτερος επαναστάτης όλων των εποχών, όλα τα αμαρτήματα τα κατανοούσε και τα συγχωρούσε. Όλα εκτός από ένα. Την υποκρισία.
Τις τελευταίες δυο-τρεις μέρες έχουν γεμίσει ιστότοποι και ηλεκτρονικά γραμματοκιβώτια από υποκριτικές κραυγές για την (ομολογουμένως τελευταίας στιγμής και όχι συζητημένη) ρύθμιση Φίλη για τη δυνατότητα των διδακτόρων ΕΔΙΠ να κριθούν για λέκτορες. Ρύθμιση που απεμπλέκει άξιους ανθρώπους που το σύστημα Διαμαντοπούλου, σε συνδυασμό με τα οικονομικά μέτρα, καθήλωσε, μπλοκάροντάς τους την εξέλιξη ή τη νέα πρόσληψη σε θέση ΔΕΠ.
Η εξέλιξη των άξιων συναδέλφων δεν είναι θέμα που αφορά μόνο τους ίδιους. Αφορά συνολικά το καλό πανεπιστήμιο, αυτό που ενδιαφέρεται για την ουσία και όχι για την εξουσία, που θέλει να δίνει κίνητρα στα μέλη του να προάγουν τους εαυτούς τους και το ίδιο, να αξιοποιεί στο μέγιστο τις ερευνητικές και διδακτικές ικανότητες των ανθρώπων του, και να αναθέτει καθήκοντα με όσο πιο υπεύθυνο τρόπο γίνεται.
Η τροπολογία που ψηφίστηκε δεν λέει πως η εξέλιξη διδακτόρων μελών ΕΔΙΠ σε λέκτορες είναι αυτόματη, όπως αναφέρουν ή υπονοούν πολλά από τα φαρισαϊκά δημοσιεύματα. Γίνεται μετά από κρίση. Άρα, να μην ανησυχεί κανείς και ιδίως εκείνοι που καθιέρωσαν ή υποστήριξαν τις εν κλειστώ και αυτονομημένες από τη Σχολή διαδικασίες επταμελών επιτροπών εκλογής και εξέλιξης (που μάλιστα στην αυθεντική μορφή του νόμου ορίζονταν απλά από τον κοσμήτορα). Τις κρίσεις θα τις κάνουμε αξιοκρατικά, μελετώντας ξεχωριστά κάθε περίπτωση και με πλήρη διαφάνεια.
Το γεγονός ότι η διαδικασία κρίσης, όπως προβλέπεται στη ρύθμιση Φίλη, είναι χωρίς ανοιχτή προκήρυξη ίσως μοιάζει σκάνδαλο στους μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ —και φυσικά την παρουσιάζουν ως σκανδαλώδη διάταξη οι παροικούντες αλλά μη αντιστεκόμενοι στον φαρισαϊσμό. Όσοι παροικούντες προσπαθούμε να μην υποπίπτουμε στο αμάρτημα της υποκρισίας, γνωρίζουμε περισσότερο το τι σημαίνει το ελληνικό σύστημα ανοιχτής διαδικασίας εξέλιξης με προκήρυξη και γιατί καθιερώθηκε.
Με απλά λόγια, το σύστημα των ανοιχτών προκηρύξεων όπως λειτούργησε στην πράξη σημαίνει το εξής:
Είσαι «καλό παιδί»; Θα κριθείς μόνος σου. Δεν είσαι; Θα σου φέρουμε συνυποψήφιους.
Έτσι, το κακό πανεπιστήμιο (η σκοτεινή φαρισαϊκή του πλευρά) χρησιμοποίησε το σύστημα των ανοιχτών προκηρύξεων ώστε να θέσει ως ικανή και αναγκαία συνθήκη για την εξέλιξη το να είσαι «καλό παιδί» ή «δικό μας παιδί». Το πώς το χρησιμοποίησε ως αναγκαία συνθήκη είναι σχεδόν προφανές. Το πώς το κατάφερε να λειτουργεί και ως ικανή συνθήκη είναι σχετικά απλό:
Είσαι δικός μας; Είσαι και άχρηστος; Θα αποτρέψουμε συνυποψήφιους και μετά θα πούμε: τι να κάνουμε, έναν τον έχουμε, ας τον βγάλουμε (αν είχε κι άλλους υποψήφιους δεν θα τον βγάζαμε, αλλά τι κρίμα, δεν έχει κτλ.).
Προσωπικά, το ξέρω καλά και βιωματικά το έργο, αφού στις εξελίξεις μου είχα συνυποψήφιους, ένας εκ των οποίων είχε την καλοσύνη να μου εξηγήσει πώς «προσκλήθηκε».
Και επειδή ξεχνάμε εύκολα: Μια απ’ τις θετικές διατάξεις του «μεταρρυθμιστικού» πλαισίου Διαμαντοπούλου-Πανάρετου ήταν η πρόβλεψη ότι «Η εξέλιξη του διδακτικού προσωπικού κρίνεται με κλειστή διαδικασία». Όμως, αυτή η ρύθμιση, παρόλο που αρχικώς διαφημίστηκε ως πιο αξιοκρατική και σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα (και όντως ήταν) δεν μπήκε στον νόμο που ψηφίστηκε. Οι λόγοι είναι ευνόητοι, κρίνοντας απ’ το ποιοι στήριξαν τη «μεταρρύθμιση».